Onze vaste columnisten hebben zomerstop en daarom bieden wij gedurende deze periode diverse gast-columnisten de ruimte. Vandaag de beurt aan Jan Willem Spaans. Jan Willem is een geboren Amsterdammer en werkt als freelance verslaggever in het voetbal. Hij werkt voor verschillende tijdschriften en dagbladen en schreef oa vijf boeken rondom voetbal. Het bekendste boek voor ons Deventenaren is uiteraard Op de vleugel van de adelaar. Jan Willem trapt vandaag af met de zomercolumn voor Deventervoetbal.
Vieze handen
De nieuwe hoofdsponsor van Go Ahead Eagles is een kutbedrijf. Betnation is een onderneming die willens en wetens profiteert van de verslavingsgevoeligheid van mensen. Sinds gokreclame in Nederland in 2021 werd toegestaan, groeide het aantal mensen dat hulp zocht enorm. Op de website van Betnation staan bij de spelletjes allemaal percentages: dat zijn de uitkeringspercentages.
Grofweg liggen die tussen 96% en 96,5%. Met andere woorden: Betnation wint altijd. Zonder dat het iets hoeft te doen, behalve reclame maken, blijft er tussen de 3,5% en 4% over. Samen hebben deze uitvreters in twee jaar ruim een miljard euro van spelers afgetroggeld. Zo’n bedrijf is op gevoel geen match met Go Ahead.
Go Ahead wint soms, en daar moet het een hele hoop dingen heel erg goed voor doen. Deze deal is niet helemaal waterdicht qua geweten. De club weet dat ook wel, gezien de vrij moeizame manier waarop de aankondiging ging, compleet met de grootaandeelhouder die met een knipoog reageerde op de rechtgeaarde bezwaren van een jonge supporter. Nog afgezien van het feit dat het over twee jaar verboden is.
De redenen voor dat verbod zijn makkelijk zat: de reclames werken te goed. Een deel van de supporters wil het goedpraten door de vergelijking te trekken met Grolsch, onder meer prominent aanwezig op het hoofdgebouw van het stadion. Bier is toch ook slecht voor je? Zeker, maar een drankprobleem is vaak tenminste door een paar mensen in je omgeving te herkennen.
Bij Betnation kun je terwijl je zit te poepen duizenden euro’s vergokken. Ik heb meerdere mensen in mijn omgeving al eens geld moeten lenen omdat ze letterlijk hun laatste centen aan zo’n bedrijf hadden opgemaakt en niks meer te vreten hadden. Moderne voetbalshirts zijn mijn feestje toch al niet – dierenwinkel Jumper is mij en mijn hond zaliger lief – maar ik pas ervoor om er een wandelende reclamezuil voor te zijn. Mannequin voor een parasitair gokclubje is nog wel een stap verder.
Uitleggen waarom je níét in zee gaat met Betnation is makkelijk, maar er is ook een reden om toch akkoord te geven: simpelweg het geld. Wat dat betreft verdiende de club in eerste instantie een pluim. De halve Eredivisie is inmiddels in zee met een casino en bijna allemaal wrongen ze zich in de lulligste bochten om dat te verantwoorden. Paragrafen over maatschappelijk verantwoord ondernemen, veilig gokken en weet ik wat allemaal niet. Directeur Jan Willem van Dop hield het aanvankelijk simpel: dit gaat gewoon om geld.
Circus betaalt PEC Zwolle naar verluidt 1,5 miljoen euro per jaar om op hun shirt te staan, compleet met een lulverhaal op de clubwebsite. Het kwam erop neer dat in de rest van de wereld misschien Unicef nog een nobelere, fijnere onderneming was, maar daarna kwam toch wel de firma Circus. Samaritanen in wolfskleren. Wat het hier precies opbrengt weet ik niet, maar overal kirren de clubs van enthousiasme over de afgesloten contracten. Wees verzekerd dat het gaat om een significant bedrag voor Go Ahead Eagles. Het geslijm door Van Dop in de Stentor een dag later was jammer – zijn aanvankelijke verklaring was een stuk sterker.
Gokbedrijven hebben geen maatschappelijk verantwoorde kant. Met winstmarges van drie, vier procent kun je aan je water aanvoelen dat de miljoenen euro’s die ze kennelijk hebben voor shirtsponsoring van voetbalclubs, niet worden verdiend aan mensen die het leuk vinden om een paar tientjes per maand in te zetten. Nee, die partijen worden rijk omdat ze mensen aansporen hun spelletjes te spelen tot ze blut zijn, en omdat sommige mensen die verleiding toch niet weten te weerstaan. Andermans ellende is hun verdienmodel.
Aan de andere kant: verplaats je in Van Dop na drie jaar op rij topprestaties op een broos fundament, want dat is het. Er staat een klein stadion waarvan de uitbreiding inmiddels zo’n ingewikkeld dossier is geworden dat niet Betnation maar eigenlijk Aspirine de belangrijkste partner van de club is. Er is één trainingsveld, de jeugdopleiding moet nog op poten komen en wordt links en rechts al geplunderd, het spelersbudget is nog altijd laag. Eén van de weinige dingen aan Go Ahead die op Eredivisieniveau liggen, is het verwachtingspatroon. Degradatie zou niet onlogisch zijn, maar valt niet meer te verkopen.
Moeten Van Dop en eigenaar Kees Vierhouten dan roomser dan de paus zijn? Bijna alle clubs die volgend jaar in hun stadion langskomen, hebben ergens een gokboer op hun shirt. Als de VriendenLoterij niet 83 keer per wedstrijd reclame maakt, is dat omdat die wedstrijd toevallig in het kader van de TOTO KNVB Beker gespeeld wordt. Het had ze gesierd, maar het is oneerlijk om het van ze te verlangen en ze tegelijkertijd wél verantwoordelijk te houden voor de sportieve prestaties.
Tegelijk is de reactie van een groot deel van de supporters hoopgevend, als je ziet hoe tam aanhangers van Premier League-clubs toezien en toestaan dat hun clubs verworden tot speelbal van ronduit misdadige regimes. Kees weet nu dat niet alles kritiekloos wordt geslikt. Om enigszins mee te kunnen in de vaart der volkeren, ontkom je er anno 2023 helaas toch niet aan om hier en daar vieze handen te maken. Op de weg voorwaarts verdient de club het voordeel van de twijfel, maar bespaar ons alsjeblieft die onzin dat Betnation een maatschappelijke kant heeft.
